Мальдзіс Адам Йосипович
МА́ЛЬДЗІС Адам Йосипович (Мальдзіс Адам Іосіфавіч; 07. 08. 1932, с. Росоли Вілен. воєводства, нині Гроднен. обл., Білорусь) — білоруський літературознавець, письменник, критик, перекладач. Доктор філологічних наук (1986), професор (1990). Член СП СРСР (1965), Білорус. ПЕН-центру (1989). Державна премія Білоруської РСР ім. Якуба Коласа (1980). Закін. Білорус. університет (Мінськ, 1956). Працював секр. у радошковиц. рай. г. «Сцяг Ільіча» (1956–59); від 1962 — науковий співробітник, від 1981 — завідувач відділу білорус. дожовтн. літ-ри Інституту літ-ри Білоруської РСР; 1991–98 — директор Нац. наук.-освіт. центру ім. Ф. Скорини (обидва — Мінськ). Президент Міжнар. асоц. білорусистів (1991–2005). Друкуватися почав 1954. Досліджує міжліт. взаємини, історію білорус. культури і літ-ри 17–19 ст., вивчає закономірності розвитку нової білорус. літ-ри, її взаємозв’язки з укр., литов. та польс. літ-рами, які розкрив у працях «Творчае пабрацімства» (1961), «Падарожжа ў XIХ стагоддзе» (1969), «На скрыжаванні славянскіх традыцый» (1980), «Беларусь у люстэрку мемуарнай літаратуры XVIII стагоддзя» (1982), «З літаратуразнаўчых вандраванняў» (1987), написав розвідку про укр. період життя білорус. поета Я. Барщевського (1969). У співавторстві з Е. Мартиновою у зб. «Тарас Шаўчэнка і беларуская літаратура» (1964) опубл. ст. «Шаўчэнка і Жалігоўскі: З гісторыі беларуска-ўкраінска-польскіх сувязей». Брав участь у написанні 2-том. дослідж. «Гісторыя беларускай дакастрычніцкай літаратуры» (1969) і «Гісторыя беларускай савецкай літаратуры» (1977). Праці М. відзначаються глибиною наук. аналізу, оригінальністю викладу, новатор. підходами, блискучим стилем. Автор істор. повісті «Восень пасярод вясны» (1984). Укладач зб. «Зямля навагрудская, краю мой родны...» А. Міцкевича (1969) і «Творы» Я. Дили (1981). Ініціатор і ред. 6-том. біобібліогр. словника «Беларускія пісьменнікі» (1992–95) та інформ.-культур. бюлетеня «Кантакты і дыялогі» (1996–2002). Усі зазнач. твори видані у Мінську. У літ.-публіцист. зб. «Шевченкова дорога в Білорусь» (Л., 2004) вміщена ст. М. «Сини землі білоруської — Кобзареві». Перекладав з польс. і болгар. мов.
Додаткові відомості
- Основні праці
- Традыцыі польскага асветніцтва ў беларускай літаратуры XIХ стагоддзя. 1972; Таямніцы старажытных сховішчаў. 1974; Астравеччына, край дарагі… 1977; Францыск Скарына як прыхільнік збліжэння і ўзаемаразумення людзей і народаў. 1988; Жыцце і ўзнясенне Уладзіміра Караткевіча: Партрэт пісьменніка і чалавека. 1990; І ажываюць спадчыны старонкі: Выбр. 1994; Як жылі нашы продкі ў XVIII стагоддзі. 2001; Выбранае. 2007 (усі — Мінськ).