Мазуркевич Стефан
МАЗУРКЕ́ВИЧ Стефан (Mazurkiewicz Stefan; 25. 09. 1888, Варшава — 19. 06. 1945, м. Гродзиськ-Мазовецький, нині Гродзис. пов. Мазовец. воєводства) — польський математик. Навч. у Краків. (1906–07), Мюнхен. (1907–09), Ґеттінґен. (1910–11) і Варшав. (1912) університетах, закін. Львів. університет (1913). За пропозицією В. Серпінського, вивчав властивості кратності точок кривих, які заповнюють квадрат; 1913 захистив доктор. дис. «Przyczynki do teoryi mnogości» / «Обґрунтування теорії множин» й отримав ступ. д-ра філософії; 1919 пройшов габілітацію у Варшав. університеті. Під час рад.-польс. війни 1920 — у відділі шифрування Ген. штабу, брав участь у зламі шифрів Червоної армії. Від 1920 — звичай. проф., 1927–28, 1930–31, 1937–38 — декан ф-ту, 1938–39 — проректор Варшав. університету. Неодноразово бував у Львові, 1929 протягом одного триместру викладав у Львів. університеті. Зі Львовом пов’язана знаменита «Лема ККМ» — спільна стаття Б. Кнастера, К. Куратовського та М. «Ein Beweis des Fixpunktsatzes für n-dimensionalen Simplexe», яку часто цитують у працях з матем. економіки. Під час 2-ї світової війни перебував у Варшаві, був зайнятий працею у магістраті. Після Варшав. повстання покинув місто. Наук. інтереси переважно стосувалися топології, теорії множин і теорії функцій дійс. змінної. Розв’язував проблеми і з ін. розділів математики, зокрема теорії рядів, гідродинаміки, статистики та теорії ймовірностей. Застосував теорію рядів до задач гідродинаміки, теорії аналіт. функцій та теорії ймовірностей. Співзасн. (1920) та гол. ред. ж. «Fundаmеntа mаthеmаtiсае», засн. сер. «Математичні монографії». Дійсний член Польс. академії знань у Кракові (1936).
Пр.: О punktach wielokrotnych kryzywych wypełnających obszar płaski // Prace Mat. Fiz. 1915. Т. 28; Sur les lignes de Jordan // Fund. Math. 1920. Т. 1; Zur Theorie der Gleichgewichts figuren rotieren der homogener Flüssigkeiten // Math. Zeitschr. 1926. Т. 25; Sur les continus absolumentin dé composables // Fund. Math. 1930. Т. 16; Über die Grundlagen der Wahrscheinlichkeits-rechnungΙ // Monatshefte für Mathematik und Physik. 1934. Bd. 41; Sur les transformations continues des courbes // Fund. Math.1938. Т. 31.
Літ.: K. Kuratowski. S. Mazurkiewiczet son oeuvre scientifique // Fund. Math. 1947. Т. 34; Його ж. Pół wieku matematyki polskiej 1920–1970. Warszawa, 1973; B. Koszela. Udział Józefa Marcinkiewicza, Stefana Mazurkiewicza i Hugona Steinhausa w osiągnięciach matematyki polskiej, zarys biografii. Matematyka przełomu XΙX i XX wieku. Katowice, 1992; R. Duda. Matematycy XΙX i XX wieku, związani z Polską. Wroclaw, 2012.
Я. Г. Притула
Основні праці
О punktach wielokrotnych kryzywych wypełnających obszar płaski // Prace Mat. Fiz. 1915. Т. 28; Sur les lignes de Jordan // Fund. Math. 1920. Т. 1; Zur Theorie der Gleichgewichts figuren rotieren der homogener Flüssigkeiten // Math. Zeitschr. 1926. Т. 25; Sur les continus absolumentin dé composables // Fund. Math. 1930. Т. 16; Über die Grundlagen der Wahrscheinlichkeits-rechnungΙ // Monatshefte für Mathematik und Physik. 1934. Bd. 41; Sur les transformations continues des courbes // Fund. Math.1938. Т. 31.
Рекомендована література
- K. Kuratowski. S. Mazurkiewiczet son oeuvre scientifique // Fund. Math. 1947. Т. 34;
- Його ж. Pół wieku matematyki polskiej 1920–1970. Warszawa, 1973;
- B. Koszela. Udział Józefa Marcinkiewicza, Stefana Mazurkiewicza i Hugona Steinhausa w osiągnięciach matematyki polskiej, zarys biografii. Matematyka przełomu XΙX i XX wieku. Katowice, 1992;
- R. Duda. Matematycy XΙX i XX wieku, związani z Polską. Wroclaw, 2012.