Кошмідер Ервін
КОШМІ́ДЕР Ервін (Koschmieder Erwin; 31. 08. 1896, м. Ліґніц, нині Леґніца Нижньосілез. воєводства, Польща — 14. 12. 1977, м. Еберсберґ, Німеччина) — німецький мовознавець, педагог. Член Бавар. АН (1942), член-кореспондент Австрій. АН (1970). Дійсний член НТШ (1947). Вивчав класичну філологію, славістику та санскрит у Вроцлав. університеті (Польща, 1919–22). Захистив 1922 доктор. дис. «Über ein handschriftliches kirchenslavisches Euchologium der Stadtbibliothek zu Breslau» («Про рукописний церковнослов’янський євхологій з Бреславської міської бібліотеки»), 1926 — габіліт. дис. «Studien zum slavischen Verbalaspekt» («Дослідження слов’янського вербального аспекту»). Працював бібліотекарем у держ. та університет. б-ках у Вроцлаві. 1931–38 — проф. Університету ім. С. Баторія у м. Вільно (нині Вільнюс). 1939–64 — проф. Мюнхен. університету. Відтоді — на пенсії. Автор праць із теорії мови, старослов’ян. мови, слов’ян. акцентології, історії польс. мови та церк. співу сх. слов’ян, зокрема українців. Підтримував зв’язки з укр. ученими: Д. Дорошенком, З. Кузелею, І. Мірчуком, О. Горбачем, Б. Микитюком, Ю. Бойком-Блохиним; 1956 зустрічався з М. Рильським на Міжнар. форумі Польс. АН, присвяч. 100-річчю від дня смерті А. Міцкевича. Співупорядник вид. «Taras Ševčenko: Sein Leben und sein Werk» («Тарас Шевченко: життя та творчість», Вісбаден, 1965).
Пр.: Zeitbezug und Sprache. Leipzig, 1929; Przyczynki do zagadnienia chomonji w hirmosach rosyjskich. Wilno, 1932; Nauka o aspektach czasownika polskiego. Wilno, 1934; Zur Bestimmung der Funktionen grammatischer Kategorien. München, 1945; Die ältesten Novgoroder Hirmologienfragmente. T. 1–3. München, 1952–58; Die Palatalitätskorrelation im Slavischen. Heidelberg, 1958; Die altrussischen Kirchengesänge als sprachwissenschaftliches Material // Зб. на пошану З. Кузелі. Париж; Нью-Йорк; Мюнхен; Торонто; Сідней, 1962; Gesammelte Abhandlungen zur Phonetik, Phonologie und Morphologie der slavischen Sprachen. Neuried, 1979; Aspektologie des Polnischen. Neuried, 1987.
Літ.: Festschrift für Erwin Koschmieder. München, 1958; H. Schaller. Koschmieder, Erwin // Neue Deutsche Biographie. Berlin, 1980. Bd. 12; M. Zymomrya, W. Usik, I. Zymomrya. Wymiary zmagań duchowych. Koszalin, 2006.
М. І. Зимомря
Основні праці
Zeitbezug und Sprache. Leipzig, 1929; Przyczynki do zagadnienia chomonji w hirmosach rosyjskich. Wilno, 1932; Nauka o aspektach czasownika polskiego. Wilno, 1934; Zur Bestimmung der Funktionen grammatischer Kategorien. München, 1945; Die ältesten Novgoroder Hirmologienfragmente. T. 1–3. München, 1952–58; Die Palatalitätskorrelation im Slavischen. Heidelberg, 1958; Die altrussischen Kirchengesänge als sprachwissenschaftliches Material // Зб. на пошану З. Кузелі. Париж; Нью-Йорк; Мюнхен; Торонто; Сідней, 1962; Gesammelte Abhandlungen zur Phonetik, Phonologie und Morphologie der slavischen Sprachen. Neuried, 1979; Aspektologie des Polnischen. Neuried, 1987.
Рекомендована література
- Festschrift für Erwin Koschmieder. München, 1958;
- H. Schaller. Koschmieder, Erwin // Neue Deutsche Biographie. Berlin, 1980. Bd. 12;
- M. Zymomrya, W. Usik, I. Zymomrya. Wymiary zmagań duchowych. Koszalin, 2006.